(viết lách) Thám tử... và khoa học thống kê...

(viết lách deɪtə dɪˈtektɪv) Thám tử… và khoa học thống kê…

Bằng chứng là nhân tố then chốt kết thúc trò chơi thám tử. Kết luận một vụ án, không chỉ yêu cầu óc suy luận phán đoán, mà thứ tiên quyết cần là bằng chứng thuyết phục. Một dấu vân tay, một đoạn camera ắt quan trọng hơn khả năng suy luận thấu đáo chỉ dựa trên quanh quẫn những sự kiện quá đổi bình thường.

Một thám tử lành nghề phải biết cân bằng sự hệ trọng của việc tìm kiếm bằng chứng và loay hoay suy luận, vì theo lẽ thường, thời gian là thứ xa xỉ lấn áp mọi cuộc chơi. Tìm kiếm bằng chứng cần sự nhạy cảm trong quan sát, sự tinh ý ghép nối các sự kiện như thể đọc một tác phẩm văn học dài, cóp nhặt từng mảng ghép thành bức tranh không rời rạc.

Khoa học thống kê cũng tương tự, một người làm thống kê thực tế phải biết dàn xếp thời gian để thu thập dữ liệu, đây là điều thường bỏ qua vì kém hấp dẫn so với việc làm mô hình thống kê tinh vi phức tạp… nhưng đối với người đọc tiểu thuyết trinh thám nhiều, ấy có lẽ là phần hấp dẫn nhất…

Lê Quang Tiến - viết vào ngày 18 tháng 01 năm 2025